In een steeds globaler wordende zakenwereld zijn internationale zakenreizen een vast onderdeel geworden van het leven van veel professionals. Maar zakendoen in een andere cultuur vereist meer dan alleen een goede voorbereiding op zakelijke inhoud: inzicht in de gebruiken, gewoonten en etiquette van je gastland kan het verschil maken tussen een succesvolle ontmoeting en een ongemakkelijke situatie. Hier zijn enkele belangrijke culturele do’s en don’ts om een blijvende, positieve indruk te maken.
1. Doe je huiswerk over de lokale cultuur
Voordat je naar een ander land reist, is het essentieel om je te verdiepen in de gebruiken en gewoonten van die regio. Hoe begroet men elkaar? Wat is de toon en stijl van zakendoen? In sommige landen, zoals Japan, wordt een diepe buiging als begroeting gewaardeerd, terwijl in Zuid-Europa een stevige handdruk of zelfs een kus op de wang gebruikelijk kan zijn. Neem de tijd om ook te leren hoe hiërarchie en formaliteit binnen de cultuur worden gewaardeerd.
Pro-tip: Google of lees boeken over zakencultuur in het land waar je naartoe reist. Zelfs een korte voorbereiding laat zien dat je de cultuur respecteert. Bekijk bijvoorbeeld eens de website van het RVO over landen en gebieden.
2. Respecteer verschillen in tijdsbesef
Niet elke cultuur heeft dezelfde kijk op punctualiteit. In Duitsland of Zwitserland, bijvoorbeeld, wordt stipt op tijd komen beschouwd als een teken van respect en professionaliteit. In sommige andere landen, zoals Spanje of Brazilië, is een paar minuten te laat komen vaak sociaal geaccepteerd en wordt tijd minder rigide bekeken.
Do: Vraag vooraf naar de verwachtingen rond afspraken. Kom liever iets te vroeg dan te laat als je twijfelt.
Don’t: Verwacht dat elke cultuur jouw gevoel van tijd deelt en raak niet gefrustreerd als de planning losser blijkt te zijn dan je gewend bent.
3. Let op lichaamstaal en non-verbale communicatie
Lichaamstaal kan sterk verschillen tussen culturen. Waar oogcontact in de Verenigde Staten als een teken van eerlijkheid en interesse wordt gezien, kan te veel oogcontact in sommige Aziatische culturen juist als onbeleefd of intimiderend worden ervaren. Handgebaren kunnen ook verschillende betekenissen hebben: een ‘OK’-teken met je hand kan in sommige landen als beledigend worden opgevat.
Do: Observeer hoe je gesprekspartners zich gedragen en spiegel hun non-verbale communicatie subtiel.
Don’t: Maak aannames over lichaamstaal op basis van je eigen cultuur.
4. Pas je aan tijdens zakelijke diners
Veel zakenreizen bevatten sociale componenten, zoals een diner of borrel. Dit is vaak een kans om een betere band op te bouwen met je zakenpartners, maar het is ook een mijnenveld als je niet bekend bent met de lokale eetcultuur. In China, bijvoorbeeld, wordt slurpen van noedels als een compliment beschouwd, terwijl het in westerse landen als onbeleefd kan worden gezien. In sommige culturen, zoals die in India of het Midden-Oosten, kan het zelfs belangrijk zijn met welke hand je eet.
Do: Volg het voorbeeld van je gastheer of gastvrouw en stel vragen als je twijfelt over de etiquette.
Don’t: Weiger voedsel of drank zonder beleefdheid – zelfs als het iets is dat je niet gewend bent. Een afwijzing kan verkeerd worden opgevat.
5. Wees je bewust van geschenken en beleefdheden
In sommige culturen is het geven van geschenken een cruciaal onderdeel van zakendoen, terwijl het in andere landen ongepast kan zijn of zelfs als omkoping kan worden geïnterpreteerd. In Japan worden geschenken vaak zorgvuldig ingepakt en is het geven ervan een ceremonieel gebaar. In Nederland kan een eenvoudig en praktisch cadeau, zoals een fles wijn, vaak al voldoende zijn.
Do: Controleer of geschenken geven gepast is en wat voor soort cadeau gewaardeerd wordt.
Don’t: Overhandig geschenken zonder context of uitleg; dit kan ongemakkelijk zijn.
6. Wees flexibel en toon interesse
Het allerbelangrijkste is om een open houding te hebben en bereid te zijn om te leren. Toegegeven, het kan soms lastig zijn om alle nuances van een cultuur te begrijpen, maar een oprechte interesse in en respect voor je gesprekspartner maakt een wereld van verschil. Stel vragen, wees nieuwsgierig en probeer jezelf aan te passen aan de omgeving waarin je je bevindt.
Do: Leer een paar basiszinnen in de lokale taal. Een simpele begroeting in de moedertaal van je zakenpartners kan veel goodwill creëren.
Don’t: Verwacht dat anderen zich aan jouw gewoonten aanpassen. Zakendoen draait om wederzijds begrip.
Internationale zakenreizen bieden niet alleen de kans om professionele relaties op te bouwen, maar ook om culturele grenzen te overstijgen. Door de tijd te nemen om je voor te bereiden en je in te lezen in de culturele do’s en don’ts van je gastland, toon je niet alleen respect, maar vergroot je ook je kansen op een succesvolle samenwerking. Zoals het gezegde luidt: when in Rome, do as the Romans do.
Met een beetje culturele do’s en don’ts kennis en veel flexibiliteit laat je gegarandeerd een positieve indruk achter.
Wil je meer informatie over hoe je het beste kunt netwerken op zakenreis? Lees dan eens onze blog ‘Netwerken op zakenreizen‘.
